- Κλέε, Πάουλ
- (Paul Κlee, Μίνχεμπουχζεε, Βέρνη 1879 – Μουράλτο, Λοκάρνο 1940). Ελβετός ζωγράφος. Συγκαταλέγεται μεταξύ των πρωτοπόρων της μοντέρνας ζωγραφικής. Το έργο του χαρακτηρίζεται από τις λεπτές και ενίοτε ειρωνικές μορφές της ζωγραφικής και των σχεδίων του, που χαρακτηρίζονται από νοσταλγική αναπόληση του παιδικού αυθορμητισμού. Σημαντική θέση στις δημιουργίες του κατέχουν οι μουσικές αναγωγές και οι αντανακλάσεις του ισλαμικού πολιτισμού, με τον οποίο ήλθε σε επαφή στα ταξίδια του στην Τυνησία και στην Αίγυπτο (1928-29). Μετά τις σπουδές του στην Ακαδημία του Μονάχου, αφού επισκέφθηκε την Ιταλία (1901) και το Παρίσι (1905), επέστρεψε στο Μόναχο (1906-20). Στη διάρκεια της παραμονής στην πόλη συμμετείχε με τον Φραντς Μαρκ και τον Βασίλι Καντίνσκι στη δεύτερη έκθεση της ομάδας Γαλάζιος Καβαλάρης (Blaue Reiter). Αργότερα επηρεάστηκε από τον κυβισμό, ιδιαίτερα όταν το 1913 γνώρισε στο Παρίσι τα έργα του Ρομπέρ Ντελονέ, του Πάμπλο Πικάσο και του Ζορζ Μπρακ. Το επόμενο έτος ταξίδεψε στη βόρεια Αφρική. Στην εμπειρία αυτή αναγνώριζε ο Κ. ότι όφειλε την επανεύρεση της έννοιας του χρώματος. Στην ίδια περίοδο ανήκουν οι υδατογραφίες του, με τα συνθετικά χρωματιστά τετράγωνα, θέμα που επανέλαβε με διαφορετική μορφή αργότερα στη σειρά Μαγικά τετράγωνα (1923-40). Από το 1920, όταν ο Βάλτερ Γκρόπιους τον προσκάλεσε να διδάξει στο Μπάουχαους στη Βαϊμάρη, την πιο προοδευτική σχολή τέχνης στη Γερμανία, ο Κ. δημιούργησε σημαντικά έργα, όπως τα: Περιπέτεια μιας κοπέλας (1922), Ώρα του πεπρωμένου (1922), Κουκλοθέατρο (1923) και Μανιακή κόρη (1924). Το 1925 έλαβε μέρος στην πρώτη έκθεση των υπερρεαλιστών στο Παρίσι. Υπήρξε καθηγητής στην Ακαδημία του Ντίσελντορφ (1931-33), αλλά εγκατέλειψε τη Γερμανία όταν εκδηλώθηκε η ναζιστική πολεμική κατά της αφηρημένης τέχνης και εγκαταστάθηκε στη Βέρνη.
Στα έργα της τελευταίας περιόδου του Κ., όπου παρουσιάζεται εντονότερη η ερμητική διάθεση προς την οποία έτεινε πάντοτε, ανήκουν οι πίνακες Μητέρα και γιος (1938), Μέθη (1939), Μεταμφιεσμένη γυναίκα (1940) και Νεκρή φύση (το οποίο ο καλλιτέχνης δεν πρόλαβε να τιτλοφορήσει).
«Φυτό» (1922), ελαιογραφία του Ελβετού ζωγράφου Πάουλ Κλέε (Μουσείο Καλών Τεχνών, Βασιλεία).
«Νεκρή φύση», έργο του Ελβετού ζωγράφου Πάουλ Κλέε.
Dictionary of Greek. 2013.